✅ Jak możemy zapobiegać zmęczeniu oczu w erze cyfrowego społeczeństwa?

2023-12-20

Ogólne przemęczenie, obniżona koncentracja, bóle głowy czy nadwrażliwość na światło. Czy to brzmi znajomo? Możesz cierpieć na cyfrowe zmęczenie wzroku (DES), które obecnie dotyka znaczną większość społeczeństwa. To, co czyni tę kwestię szczególnie aktualną i powszechną, to nasza intensywna interakcja z elektronicznymi ekranami. Od monitorów komputerowych po smartfony, telewizory i tablety — nasze oczy są nieuchronnie poddawane wpływowi światła emitowanego przez te urządzenia. Istotny wpływ na pojawianie się przykrych dolegliwości jest nieodpowiednie oświetlenie lub jego brak — zarówno podczas pracy przed monitorem, jak i oglądania telewizji w domu. W tym artykule wskażemy, czym jest zmęczenie oczu, jakie są jego przyczyny i możliwe rozwiązania, które pozwolą na ochronę wzroku bez rezygnacji z korzystania z cyfrowych ekranów.

Rewolucje cyfrowe a nasz wzrok

Wielu z nas niezależnie od stanowiska pracy korzysta z monitorów, ekranów, telefonu. Mnogość branż oraz stopień cyfryzacji pozwala zautomatyzować nawet te prace, które kiedyś wykonywało się ręcznie, bez udziału nowoczesnych technologii. Na co dzień również używamy telefonów komórkowych, a stały dostęp do Internetu i jego powszechność sprawia, że jesteśmy nieustannie online, gotowi chwycić za smartfon, aby znaleźć poradnik, prezent na święta dla babci lub po prostu bezwiednie przeglądać filmy na social media. Przejeżdżając przez miasta i wioski po zmroku, w niezasłoniętych oknach najczęściej dostrzegamy migający ekran telewizora lub komputera — przecież wielu z nas po ciężkim dniu pracy ogląda ulubione seriale czy chce się odprężyć przy dobrym filmie.

Statystyki nie kłamią — przed ekranami spędzamy coraz więcej czasu. Badania jasno wskazują, że subiektywna ocena czasu przeznaczonego na korzystanie z urządzeń cyfrowych jest często niedoszacowana, a przeciętnie większość z nas spędza co najmniej 8-10 godzin^[1] dziennie patrząc na wyświetlacze i ekrany. Cyfrowe zmęczenie wzroku jest powszechne — wszak, mimo iż zmienił się świat, nasze oczy pozostały te same i można zaryzykować stwierdzenie, że to właśnie ich obciążenie w stosunku do innych narządów na przestrzeni ostatnich 20-30 lat zwiększyło się najbardziej.

Jak objawia się cyfrowe zmęczenie wzroku (DES)?

Ewolucyjnie jesteśmy dostosowani do tego, aby patrzeć w dal. Nasi przodkowie wypatrywali zdobyczy, obserwowali otoczenie — aby przeżyć. Patrzenie na odległe obiekty nie wymaga od nas większego wysiłku. Gorzej się sprawy mają z patrzeniem z bliska, a to właśnie skupienia wzroku na urządzeniach znajdujących się blisko wymagają od nas nowe technologie. Coraz więcej czasu spędzamy w zamkniętych, relatywnie niewielkich przestrzeniach, siedząc przed monitorem w pracy czy telewizorem w domowym zaciszu. W efekcie prędzej czy później nasz wzrok się męczy, co prowadzi do nieprzyjemnych objawów.

Do najczęstszych dolegliwości wywołanych zmęczeniem oczu można zaliczyć m.in.:

bóle głowy,
ogólne przemęczenie,
ból lub pieczenie oczu,
zamglone widzenie,
nadwrażliwość na światło,
suchość oczu,
gorsze widzenie w nocy,
obniżona koncentracja.

Jak widzimy, problem może stać się poważny, bo nie tylko dotyczy samego narządu, jakim jest oko, ale także wpływa na nastrój, efektywność w codziennych działaniach czy ogólne samopoczucie.

Dlaczego nasze oczy szybciej się męczą podczas korzystania z ekranu bez oświetlenia?

Nasze oczy pracują nieustannie od chwili, gdy tylko wstajemy z łóżka, aż do momentu, gdy położymy się spać. Po całym dniu skupiania wzroku na otoczeniu przy pracy, prowadzeniu samochodu czy najzwyklejszym robieniu zakupów, wielu z nas dodatkowo w domu usiądzie przed ekranem komputera, aby się rozerwać przy ulubionej grze lub na kanapie, aby włączyć ulubiony serial. Idealnym oczywiście rozwiązaniem dla naszych oczu byłoby nie korzystać z telewizji, komputera czy telefonu — każdy z nas, choć w teorii wie o tym, że wtedy nasz wzrok należycie by odpoczął, ale tak naprawdę niewielu z nas się do tego stosuje.

Statystyki oglądalności programów telewizyjnych i korzystania z Internetu mówią wprost — najbardziej jesteśmy aktywni wieczorem, po pracy lub nawet już nocą. To sprawia, że najczęściej oglądamy telewizję czy treści z serwisów streamingowych już po zmroku, gdy światło dzienne nie jest już dostępne. Kąt widzenia u człowieka uogólniając to około 180°, natomiast widzenie stereoskopowe, czyli pozwalające na prawidłową ocenę odległości to około 100-140°^[2]. Oglądając coś na ekranie telewizora w ciemnym pokoju, skupiamy nasz wzrok na zaledwie części z dostępnego dla nas pola widzenia. Oko jest zatem wytężone, aby skupiać się na mniejszym jego polu, dodatkowo ze stosunkowo niewielkiej odległości. Także szybkość wyświetlanego obrazu sprawia, że nie mrugamy tak często jak w przypadku np. czytania książki w świetle dziennym. Dłuższe i częstsze oglądanie telewizji bez oświetlenia lub przy niewystarczającym oświetleniu może zatem znacząco zwiększyć ryzyko wystąpienia wyżej omówionego zmęczenia wzroku.

Jakie oświetlenie jest odpowiednie podczas wieczornych seansów filmowych?

Wpływ oglądania telewizji na zdrowie i kondycję naszego wzroku zajmuje naukowców już od lat. Starsi z nas może pamiętają jeszcze jak za czasów telewizorów CRT, których matryce emitowały szkodliwe światło, stawiano lampkę za odbiornikiem, aby zniwelować różnicę jasności. Stara zasada została zapomniana wraz z nadejściem nowocześniejszych telewizorów i pomimo ogromnego skoku technologicznego i stosowaniem dziś o wiele mniej szkodliwych matryc, nadal powinna być stosowana dla ochrony oczu.

Jeśli chcemy wystarczająco zadbać o wzrok, powinniśmy poważnie przemyśleć zakup tylnego podświetlenia dla telewizora. Na rynku oczywiście cały czas dostępne są taśmy LED, dzięki którym możemy podświetlić telewizor na wybrany kolor, co stało się modne już co najmniej kilka lat temu. Jednakże najnowsze technologie pozwalają na stworzenie niezwykle estetycznego oświetlenia, które zmienia kolor i dostosowuje do tego, co jest wyświetlane na ekranie urządzenia, tworząc całą wyjątkową scenerię.

Badania przeprowadzone na Uniwersytecie Technicznym w Eindhoven udowadniają, że zastosowanie takiego podświetlenia, wpływa lepiej na nasze oczy niż zastosowanie tradycyjnego podświetlenia w stałym kolorze lub tym bardziej jego całkowity brak.^[3] Dzięki oglądaniu telewizji z dodatkowym oświetleniem w kolorze tożsamym do tego, co widzimy na ekranie, poszerzamy nasze pole widzenia, co ma wpływ na wolniejsze męczenie się naszych oczu. To z kolei ma wpływ na zmniejszenie lub nawet całkowite wyeliminowanie przykrych dolegliwości — oczywiście przy zastosowaniu również innych zasad dbałości o wzrok.

Jakie podświetlenie wybrać do telewizora?

Na rynku istnieje kilka modeli telewizorów ze wbudowanym inteligentnym podświetleniem. Jednakże posiadając inny odbiornik, musielibyśmy wydać dość sporą kwotę na zakup urządzenia konkretnej marki. Na szczęście są również inne rozwiązania, które jako marka zajmująca się zdrowiem i ergonomią, również wprowadzamy na rynek. Już jakiś czas temu miały swoją premierę lampy Glow One i Glow Two, a także taśmy LED i zestawy taśm wraz z lampami, które tworzą swoistą scenerię dla stanowisk biurowych czy gamingowych, a także dla telewizorów o nieco mniejszych gabarytach.

Zachęceni pozytywnym odbiorem i bardzo dobrymi opiniami naszych klientów, którzy wprost mówili nam o tym, że odczuwają poprawę przy seansach filmowych lub graniu na komputerze, wprowadziliśmy właśnie kolejny produkt do tej serii — Spacetronik Glow Three. Jest to oświetlenie dedykowane do telewizorów o wymiarach do 55", 65" lub 75". Cechą, która wyróżnia ten produkt, jest bezproblemowy i bezinwazyjny montaż — bez przyklejania pasków taśmy czy robienia dodatkowej zabudowy. Inteligentna kamera, wyposażona w nowoczesny detektor jeszcze lepiej dostosowuje kolory podświetlenia do wyświetlanej na ekranie treści — bez opóźnień i niezwykle płynnie. Oczywiście oprócz funkcji śledzenia kolorów z ekranu mamy pełną dowolność w ustawieniu kolorów i jasności według swoich preferencji. Wystarczy połączyć się z urządzeniem za pomocą aplikacji działającej za pomocą WiFi lub Bluetooth, sparować je oraz zastosować swoje indywidualne ustawienia. Aplikacja pozwala także na korzystanie z gotowych, proponowanych scen na przykład do czytania, nauki lub pracy, a także posiada tryb muzyczny, który zmienia oświetlenie na podstawie ścieżki dźwiękowej.

Chroń swoje oczy z marką Spacetronik

W obliczu wyzwań dzisiejszego świata i galopującego rozwoju cyfrowego zaczynamy zdawać sobie sprawę, jak kluczowe jest zastosowanie środków mających na celu ochronę i wsparcie zdrowia naszych oczu. To tutaj wkraczają innowacyjne rozwiązania, takie jak produkty Glow Spacetronik, które nie tylko zapewniają wyjątkową jakość, ale także zostały stworzone z myślą o redukcji negatywnego wpływu światła emitowanego przez ekrany na nasz wzrok. Badania nie kłamią — patrzymy więcej, wpatrujemy się w ekrany dłużej, a zespoły naukowców na całym świecie testują rozwiązania, które mają nam pomóc zapobiegać przykrym dolegliwościom. Idźmy więc tropem nauki i oprócz nowocześniejszego telewizora, pamiętajmy również o ochronie wzroku.

Przypisy:

[1] CaptainCook Research. Digital behaviour and digital eye strain. Hoya, Kwiecień 2017, Holandia i Stany Zjednoczone

[2] David J. Maggs; Paul E. Miller; Ron Ofri: Okulistyka weterynaryjna Slattera. Wrocław: Elsevier Urban & Partner, 2009, s. 3–4. ISBN 978-83-7609-144-0

[3] Ingrid Vogels; Eindhoven University of Technology; How to Make Life More Colorful: From Image Quality to Atmosphere Experience. Final Program and Proceedings - IS and T/SID Color Imaging Conference. 17. 10.2352/CIC.2009.17.1.art00023.